Tarnów: Spotkanie z Mateuszem Grzeszczukiem. Obojętność luksusem, na który nie możemy sobie już pozwolić.

Mateusz Grzeszczuk jest dziennikarzem i twórcą podcastu Podróż bez Paszportu. W Czytelni czasopism Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie 12 czerwca 2025 r. odbyło się spotkanie w ramach promocji jego książki pt. Światy lękowe.

Autor zwrócił uwagę na to, jak często ignorujemy głos globalnego południa. Myślimy, że Europa jest centrum świata i reszta ma się do nas dostosować. Tymczasem kraje takie jak Kazachstan, Boliwia czy też Indie i Chiny mogą mieć realny wpływ na nasze życie i powinniśmy być tego świadomi.

Na przykład cichym strażnikiem atomu jest Kazachstan, który odpowiada za 40% globalnych dostaw uranu. W polskich mediach trudno jest doszukać się materiału odnośnie tego, jak bardzo to państwo wpływa (lub wpłynie w przyszłości) na energetykę jądrową – nie tylko całego świata, Europy, ale też i Polski. Podobnie w telewizji raczej nie zobaczymy informacji o Boliwii, skarbnicy litu – pierwiastka potrzebnego do produkcji akumulatorów i baterii. Przecież to właśnie tam zaczyna się Twój smartfon i samochód elektryczny. Z kolei Indie i Chiny są bazą dla ok. 70-80% leków na np. nadciśnienie, tarczycę lub cukrzycę. Jednak jako Europejczycy zwykle nie zauważamy tego, że nasze zdrowie jest zależne od azjatyckiej fabryki.

W ostatnim czasie mogliśmy usłyszeć w mediach tylko o jednym wydarzeniu, które znacząco wpłynęło na nasze codzienne życie. Było to zablokowanie Kanału Sueskiego w 2021 roku. Spowodowało wiele opóźnień dostaw i przez pewien czas był to bardzo popularny temat. Być może właśnie wtedy część Europejczyków uświadomiła sobie, że zamówione paczki pochodzą z odległych państw, o których nie myśli się na co dzień.

Podobnie raczej mało kto ma taką refleksję, że cena kawy może zależeć od pogody w Brazylii. Niewielki procent ludzi wie, że fotowoltaika, o której często słyszymy w niechcianych rozmowach telefonicznych, jest związana z Mongolią bogatą w surowce kluczowe dla zielonej technologii. Jedną z ciekawszych niezbyt popularnych refleksji jest to, że Afryka Subsaharyjska miała wg Grzeszczuka największy wpływ na wybory prezydenckie w Polsce. Z racji, że jest to rejon niestabilny politycznie, wielu mieszkańców podejmuje decyzję o migracji do Europy, która była ważnym tematem podczas kampanii prezydenckiej w 2025 roku.

Co zatem powinniśmy zrobić z tym, że tak wiele zależy od odległych państw? Czy w ogóle nie powinniśmy patrzeć na to, co dzieje się bliżej naszego miejsca zamieszkania? Mateusz Grzeszczuk apeluje o balans. Twierdzi, że warto czasem zatrzymać się i zastanowić nad źródłem danego problemu, zanim się go skomentuje. Nie możemy sobie pozwolić na obojętność. Dobrze jest być wrażliwym i otwartym, a w tym może pomóc książka pt. Światy lękowe.