RECENZJA: „Siostry. O nadużyciach w żeńskich klasztorach” Monika Białkowska

Zakony od początków swego istnienia ciekawiły ludzi. W końcu to, co zakryte wzbudza zainteresowanie: osnute mgłą tajemnicy zasady tam panujące, specyficzny ubiór i styl chodzenia, zmowa milczenia oraz niepisana umowa, by niezbyt często rozmawiać ze „świeckimi”. Te rzeczy sprzyjały budowaniu atmosfery tajemnicy wokół klasztorów – a tam, gdzie tajemnica jest też ciekawość. To, w połączeniu z aferami dotyczącymi współczesnego Kościoła sprawiło, iż liczba ludzi zainteresowana życiem za zamkniętymi drzwiami, zdecydowanie wzrosła. Na tego typu tendencje szybko zareagował rynek czytelniczy, a jedną z tych publikacji jest książka Siostry. O nadużyciach w żeńskich klasztorach autorstwa Moniki Białkowskiej.

Może trochę przekornie, ale zacznę od końca, czyli od pytania: Czy osoby szukające sensacji, zgnilizny Kościoła znajdą ją w tej publikacji? Nie. Książka Moniki Białkowskiej choć promowana jest na fali hejtu wobec Kościoła, wcale nie przedstawia go z negatywnej perspektywy. Autorka do tematu podeszła z bardziej uniwersalnego założenia, że tam, gdzie ludzie, tam są też problemy. Reporterka nie szuka sensacji, a jedynie bada rzeczywistość życia w klasztorach. Nie poznamy tu sióstr zakonnych z typu – potworów w habicie, a osoby, które już przed przyjęciem święceń przejawiały skłonności psychopatyczne. Być może przyjęcie takiego sposobu opowiadania zawiedzie ekstremistów, ale ludziom z otwartą głową, przedstawi świeże spojrzenie na klasztorną rzeczywistość.

Oczywiście w książce znajdziemy również bardzo wiele wstrząsających historii i sytuacji, które nie wydarzyłyby się, gdyby nie klasztorne zasady. Autorka nie zamyka oczu na ludzką niemoc oraz przemoc, spowodowaną podążaniem za przestarzałymi wzorcami zachowań. Szczerze rozmawia z byłymi członkiniami zakonów żeńskich, by przedstawić jak najbardziej prawdziwy obraz ich drogi, powołania, a także powodów, dla których odeszły z klasztorów. Buduje przez to obraz katolickich instytucji, jako czasowo zmagających się z problemami. Teraz należy tylko pochylić się nad tymi sprawami i wypracować nowe rozwiązania.

Książka Moniki Białkowskiej to zaskakująco neutralna pozycja w kontekście debaty na temat Kościoła katolickiego w Polsce, która stara się pokazać, jak najszerszą perspektywę oraz różnorodne punkty widzenia. Dzięki temu staje się ciekawym głosem w ogólnonarodowej debacie.

Krystyna Kapelewska – miłośniczka wszelkiej literatury. W kreatywny sposób próbuje łączyć swój ścisły umysł z pasją do języka polskiego.