TARNÓW: Spotkanie z Andą Rottenberg. O doświadczeniu pandemicznym, współczesnej sztuce i schyłku

Dnia 9 lutego 2025 r. w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie odbyło się spotkanie autorskie z Andą Rottenberg, historyczką, krytyczką sztuki i kuratorką, promujące książkę pt. Schyłek. Dziennik 2019-2022. Rozmowę poprowadził Kamil Kukla.

Dziennik jest okazją, aby wrócić do pandemii, która była szokiem dla każdego z nas, pokazującym prawdziwe oblicze ludzi. Według Rottenberg człowiek jest dobry do momentu, gdy przychodzi jakieś zagrożenie, którym w tym przypadku była choroba. Społeczeństwo coraz rzadziej zachowywało się wtedy prosocjalnie i szukało winnych, np. w Europie piętnowano Chińczyków, ponieważ potencjalnie to oni mogli być nosicielami wirusa. Autorka przyrównała takie zachowanie do prześladowania czarownic w średniowieczu, podkreślając uniwersalność tego mechanizmu społecznego.

Rozmowa toczyła się także wokół stanu współczesnej kultury, która również odczuła pewne skutki pandemii. Rottenberg pamięta jak obserwowała aktorów teatralnych grających przedstawienia do kamer, którym później trudno było powrócić do normalnego kontaktu z widzami. Uważa jednak, że na tendencje w sztuce, COVID-19 nie miał dużego wpływu.

Ostatnim aspektem, który został poruszony na spotkaniu było znaczenie słowa „schyłek” w tytule książki. Dla autorki, w osobistym kontekście może ono mówić o starzeniu się człowieka, zmieniającym się ciele w podeszłym wieku. Ogólnie może ono oznaczać zmartwienie o ojczyznę, zbliżającą się katastrofę klimatyczną związaną m.in. z wysychaniem planety, obawę o rosnące nacjonalizmy oraz polaryzację społeczną. Anda Rottenberg ma poczucie, że płyniemy na Titanicu, jesteśmy na balu i nie wiemy, kiedy zderzymy się z górą lodową. Radzi jednak, aby właśnie dlatego korzystać z życia i podkreśla, że każda godzina jest niesamowitą wartością.