NOWA RUDA: Festiwal Góry Literatury – spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak

Jak dobrą wróżbą, 10. Festiwal Góry Literatury rozpoczął się historią sukcesu, którego nikt nie przewidział i który niekontrolowany osiągnął niespodziewane rozmiary. W czwartek, 4 lipca 2024 r., w Miejskim Ośrodku Kultury w Nowej Rudzie miało miejsce spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak, autorką między innymi bestsellerowej książki Chłopki. Opowieść o naszych babkach. Było to pierwsze z wydarzeń jubileuszowej edycji Festiwalu Góry Literatury, który potrwa do 14 lipca.

Niemal po brzegi wypełniona sala widowiskowa noworudzkiego ośrodka kultury była świadectwem tego, jak wielką popularność wśród czytelników zyskała książka Joanny Kuciel-Frydryszak, dotycząca kobiet wiejskich w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Fenomen tej publikacji, której nikt nie wróżył komercyjnego sukcesu, jest dobrym przykładem na żywotność literatury i otwarcie czytelników na nieszablonowe tematy.

W rozmowie z Aleksandrą Majak Joanna Kuciel-Frydryszak zwróciła uwagę na to, że jej książka zaczęła żyć własnym życiem. Choć dotyczy konkretnego okresu historycznego i konkretnej grupy społecznej, to przedstawione w niej bohaterki są bliskie współczesnym czytelniczkom i czytelnikom, są porównywane z postaciami innych epok i środowisk, są cytowane w nieoczywistych kontekstach. Dzieje się tak po części dlatego, że Chłopki podejmują temat, który dotychczas wystarczająco głośno nie wybrzmiał, a ma w sobie ogrom istotnych treści, ważnych również dla współczesności. Pod fasadą opartej na materialne źródłowym opowieści o przeszłości Joanna Kuciel-Frydryszak skłania czytelników do refleksji o dzisiejszych czasach i ich własnym życiu. Jak sama przyznała podczas tego spotkania, zależało jej na tym, by Chłopki były głosem w dyskusji o nierównościach społecznych, które wciąż są aktualnym tematem. Dodała, że cieszy ją niespodziewany odbiór jej książki, bo choć nie było to jej intencją, to czytelnicy traktują Chłopki jak opowieść o sile kobiet, o ich poświęceniu i sprawczości. Jest to publikacja, która przywraca kobietom godność.

W szerszym kontekście jednak Chłopki mówią o trudnościach w relacjach z najbliższymi osobami. Nie trzeba wracać do odległej przeszłości, by szukać niewypowiedzianych historii, autorka zaproponowała, by szczerze zastanowić się, jak dobrze znamy historie swoich, nawet żyjących jeszcze babć. Nasze codzienne relacje bardzo często składają się z rutynowych gestów, zamiast rozmowy i często tak naprawdę nie znamy najbliższych nam osób. Ta kwestia komunikacji bardzo dobrze wpisuje się w ideę festiwalu, w którym literatura staje się kluczem do otwierania nawet tych najskrzętniej skrywanych opowieści.